RESURS czyli zmiany w UDT
Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii weszło w życie 6 grudnia 2018 roku i zmienia przepisy na których do tej pory bazował Urząd Dozoru Technicznego (rozporządzenie z dnia 29.10.2003 r.).
Rozporządzenie dotyczy urządzeń transportu bliskiego między innymi wózków widłowych, podestów, dzwignic, suwnic, żurawi samojezdnych, żurawi typu HDS, dźwigów towarowo-osobowych i innych urządzeń podlegających dozorowi UDT.
Najważniejsze zmiany dotyczące rejestracji i eksploatacji urządzeń transportu bliskiego:
– Obowiązkowe protokoły z pomiarów rezystancji izolacji instalacji elektrycznej urządzenia przy pierwszej rejestracji wraz z wpisaniem wyników w dziennik konserwacji.
– W dzienniku konserwacji musisz podawać stan motogodzin urządzenia.
– Możliwość prowadzenia dziennika konserwacji w formie elektronicznej.
– Wprowadzenie procedury RESURS czyli – parametry graniczne stosowane do oceny i identyfikacji stanu technicznego określone na podstawie liczby cykli pracy i stanu obciążenia UTB w założonym okresie eksploatacji z uwzględnieniem rzeczywistych warunków użytkowania.
Użyte terminy oznaczają:
dźwignica – jest to maszyna o pracy przerywanej, przeznaczona do podnoszenia i przemieszczania ładunków w przestrzeni za pomocą haka lub innego urządzenia chwytającego (wciągnik, wciągarka, suwnica, żuraw);
udźwig – maksymalna dopuszczalna masa ładunku, która może być podniesiona przez urządzenie w warunkach określonych przez wytwórcę;
ocena stanu technicznego (przegląd specjalny) – badanie i ocena urządzenia, przeprowadzane wówczas gdy osiągnęło ono swój resurs;
remont kapitalny – wszystkie działania wywołane przeglądem specjalnym, zgodnie z zaleceniami ujętymi protokołem przeglądu, które powinny być wykonane przed dalszą eksploatacją urządzenia; bezpieczny okres pracy – okres pomiędzy dwoma kolejnymi remontami kapitalnymi;
osoba kompetentna – osoba fizyczna lub prawna posiadająca doświadczenie w projektowaniu, budowie i konstruowaniu lub utrzymaniu ruchu UTB, posiadająca wystarczającą wiedzę z zakresu przedmiotowych przepisów i norm oraz sprzętu potrzebnego do wykonania przeglądu specjalnego (np. rzeczoznawca, zakład posiadający uprawnienia do napraw, modernizacji lub wytwarzania, jednostka inspekcyjna, jednostka certyfikująca, laboratorium, instytut). Ponadto osoba kompetentna powinna być zdolna do oceny stanu bezpieczeństwa UTB i podjęcia decyzji jakie środki powinny zostać podjęte w celu zapewnienia dalszej bezpiecznej eksploatacji UTB.
Analizując pojęcie resursu należy podkreślić, że dotyczy on jedynie urządzeń, których projektowanie ustrojów nośnych opiera się na określaniu trwałości zmęczeniowej ustroju nośnego na podstawie założonej liczby cykli pracy i stanu obciążenia.
Jako eksploatujący powinieneś:
a) kontrolować na bieżąco stopień wykorzystania resursu urządzenia;
b) zapewnić poprawność ustalenia resursu dla eksploatowanych urządzeń, adekwatnego do eksploatacji zgodnej z przeznaczeniem;
c) musisz podjąć działania, aby zapewnić nowy bezpieczny okres pracy urządzenia po osiągnięciu swojego resursu.
Urządzenie powinno być poddawane przeglądom konserwacyjnym, wykonywanym przez osoby posiadające stosowne zaświadczenia kwalifikacyjne do konserwacji, w zakresie i terminach określonych w instrukcji eksploatacji. W przypadku braku informacji o terminach przeglądów w instrukcji stosuj terminy określone w załączniku 2 do niniejszego rozporządzenia. Niezależnie od wykonywania przeglądów konserwacyjnych, w przypadku osiągnięcia przez urządzenie resursu, jako eksploatujący musisz przeprowadzić lub zlecić przeprowadzenie przeglądu specjalnego. Zakres przeglądu specjalnego powinien być zgodny z zapisami instrukcji eksploatacji urządzenia. W przypadku braku stosownych informacji w instrukcji należy postępować zgodnie z zapisami niniejszego dokumentu. Przegląd specjalny musi obejmować swoim zakresem wszystkie elementy, które mają wpływ na bezpieczną eksploatację urządzenia, a w szczególności:
a) konstrukcję nośną;
b) zespoły mechaniczne;
c) układy elektryczne;
d) układy bezpieczeństwa;
e) układy hydrauliczne;
f) układy pneumatyczne.
W celu określenia stopnia wykorzystania resursu ważne jest, aby eksploatujący na bieżąco prowadził stosowny rejestr warunków eksploatacji urządzenia. Zapisy powinny dotyczyć nie tylko urządzenia jako całości, lecz również poszczególnych mechanizmów, gdyż właśnie one mogą osiągać swój resurs w różnych, czasem wcześniejszych terminach. Działania, które musi przeprowadzić eksploatujący w przypadku osiągnięcia przez urządzenie resursu to:
a) przeprowadzenie lub zlecenie przeprowadzenia przeglądu specjalnego;
b) udokumentowanie wykonanych czynności w ramach przeglądu specjalnego;
c) wykonanie remontu kapitalnego wg zaleceń zawartych w dokumentach z przeglądu specjalnego.
W przypadku braku wymagań określonych w instrukcji zakres przeglądu powinien zostać określony przez osobę kompetentną. Zakres ten powinien uwzględniać następujące czynności (o ile ma to zastosowanie):
a) przegląd całości lub mechanizmu i przynależnego wyposażenia elektrycznego, hydraulicznego oraz pneumatycznego w zależności od tego czy resurs został osiągnięty przez urządzenie czy mechanizm;
b) wykonanie pomiarów geometrii urządzenia wraz z pomiarami odkształcalności ustroju nośnego z podaniem metody pomiaru oraz szacowanymi błędami pomiarowymi;
c) sprawdzenie stanu połączeń rozłącznych i nierozłącznych, w tym momentów dokręcenia połączeń śrubowych;
d) wykonanie badań nieniszczących np. połączeń nierozłącznych, elementów chwytających;
e) weryfikacja stanu przekładni z wykonaniem niezbędnych pomiarów luzów, oceny wałków pod kątem ewentualnych pęknięć zmęczeniowych itp.;
f) pomiar grubości elementów nośnych w miejscach występowania korozji wraz z oceną wpływu na wytrzymałość konstrukcji.
W ramach przeglądu specjalnego osoba kompetentna określa zakres działań niezbędnych do zapewnienia dalszej bezpiecznej eksploatacji UTB np.napraw, modernizacji, remontu kapitalnego, wskazówek dotyczących sposobu eksploatowania urządzenia (zmiana częstotliwości czynności konserwacyjnych, zmniejszenia udźwigu itp.).
Dokumentacja dotycząca stopnia wykorzystania resursu urządzenia powinna zostać przedłożona inspektorowi najpóźniej w momencie przystąpienia do badania. W przypadku braku lub niekompletnej dokumentacji dotyczącej stopnia wykorzystania resursu urządzenia lub mechanizmu inspektor:
a) wykonuje czynności przy urządzeniu technicznym zgodnie z wymaganiami odniesienia;
b) w protokole z czynności dozoru technicznego umieszcza zapis „przypomina się o konieczności wykonania dokumentacji dotyczącej stopnia wykorzystania resursu urządzenia, w terminie najpóźniej do następnego wyznaczonego badania”.
Podczas kolejnego badania, w przypadku:
a) braku dokumentacji dotyczącej stopnia wykorzystania resursu urządzenia lub mechanizmu;
b) niekompletnej dokumentacji dotyczącej stopnia wykorzystania resursu urządzenia lub mechanizmu,
inspektor odstępuje od wykonywania dalszych czynności oraz wydaje decyzję wstrzymującą eksploatację UTB w oparciu o art. 18 ust. 1 ustawy o dozorze technicznym. Rejestracja przez eksploatującego warunków eksploatacji urządzenia powinna być prowadzona jednym lub więcej z poniżej podanych sposobów:
a) rejestrowanie przyrządami;
b) rejestrowanie w dzienniku, łącznie ze stosowaniem liczników;
c) rejestrowanie na podstawie procesu technologicznego;
d) rejestrowanie na podstawie informacji o produkcji;
e) informacja o warunkach eksploatacji jest niekompletna;
f) brak informacji o historii urządzenia.
W pierwszym przypadku (rejestrowanie przyrządami) warunki użytkowania oraz czas pracy są rejestrowane za pomocą specjalnych przyrządów i mogą być odczytane w każdej chwili celem potwierdzenia przypadku nieosiągnięcia lub osiągnięcia granicznej wartości resursu przez urządzenie.
W każdym przypadku dotyczącym czynności poprzedzających wydanie pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia dokumentacja dotycząca resursu jest składana jako załącznik do dokumentacji rejestracyjnej. W przypadku stwierdzenia przekroczenia resursu urządzenia lub dla urządzeń wcześniej eksploatowanych, dla których nie ma dokumentacji dotyczącej resursu eksploatujący zobowiązany jest przeprowadzić, udokumentować przegląd specjalny oraz wykonać ewentualny remont kapitalny urządzenia, przed zgłoszeniem do badania odbiorczego.
Zgodnie z założeniami uwzględnionymi podczas projektowania urządzenia, liczba cykli pracy, którą wykona dźwignica, jest jednym, z podstawowych parametrów, który określa czas eksploatacji urządzenia. Ogólna liczba cykli pracy jest sumą wszystkich cykli pracy w przyjętym okresie eksploatowania. Liczba cykli pracy jest bezpośrednio związana z częstotliwością użytkowania urządzenia. Należy przyjąć, że cykl pracy rozpoczyna się kiedy ładunek jest gotów do podniesienia i kończy się w chwili kiedy urządzenie gotowe jest do podniesienia kolejnego ładunku.
Źródło:
